Molen Molen
Molenaardigheden

Verhalen - Submenu

I - Reijer Maertsz Molenaar

II - Marij Reijers (Molenaar)
III - Reijer Pietersz Molenaar
IV - Jan Reijersz Molenaar
V - Pieter Jansz Molenaar
VI - Jan Pietersz Molenaar
VII - Dirk Molenaar
VIII - Jan Molenaar
IX - Dirk Molenaar
X - Petrus Molenaar

Molenaar

 

Geboorte van Dirk

Mijn betovergrootvader Dirk Molenaar werd vlak na zijn geboorte Rooms Katholiek gedoopt op woensdag 18 maart 1807 in Warmenhuizen. Zijn ouders waren Jan Pietersz Molenaar (39 jaar oud) en Aagje Cornelisdr Sut (35 jaar oud). Getuige bij de doop was Trijntje Cornelisdr Sut, een halfzus van de moeder. De temperatuur lag die dag rond 1 graden, de wind kwam uit het zuidwesten, het was betrokken en er viel neerslag, vermoedelijk sneeuw. Ook zou er noorderlicht zijn waargenomen die dag (KNMI). De geboorteplek zal waarschijnlijk het woonhuis van zijn ouders zijn geweest. Dat huis staat er nu niet meer, maar was gelegen in het zuiden van het dorp, tussen de huidige Fabrieksstraat en de Molenaarweg, ongeveer achter huisnummer 17. Langs het erf liep de sloot die onder de "brug van Jane" in de Fabrieksstraat liep. Een plattegrondje is te zien bij het levensverhaal van zijn vader. Dirk is waarschijnlijk vernoemd naar een halfbroer van zijn moeder (Dirk Cornelisz Sut) die in april 1805 op 3-jarige leeftijd was overleden.

Doopboek

De doopinschrijving van Dirk.

Toen Dirk ongeveer 15 jaar oud was kwamen zijn halfbroer en halfzus Pieter en Guurtje te overlijden. Zijn oudere broer Jacob trouwde op 21 december 1828 met Trijntje Groot. Dirk was toen 21 jaar oud.

Landaankoop

Op 27 december 1833 kocht Dirk twee naast elkaar gelegen stukjes bouwland van Pieter Hoogeboom, een schuitemaker die ook uit Warmenhuizen kwam. De koopsom was 100 gulden en het lijkt erop dat Dirk hier niet voor heeft hoeven lenen. De naam van de akkers wordt niet genoemd, maar ze zijn tot 1967 in familiebezit gebleven en mijn vader noemde deze akkers "Duvelshoek". De kadastrale gegevens waren gemeente Oudkarspel (net op de grens met Warmenhuizen) sectie A nummer 62 ter grootte van 32 are en 10 centiare en sectie A nummer 63 ter grootte van 44 are en 20 centiare.

De ligging van De Duvelshoek is via Google maps te zien door te klikken op Toon kaart

Militaire dienst en huwelijk

Op 5 maart 1832 werd voor Dirk een certificaat van voldoening aan de Nationale Militie aangevraagd via de gemeente Warmenhuizen. Zo'n certificaat, waarin stond vermeld of iemand al in militaire dienst was geweest, werd meestal aangevraagd om te kunnen trouwen. Getrouwd werd er echter nog niet, want op 21 maart 1832 ging Dirk in dienst bij de Noordbrabantse mobiele schutterij, 1e compagnie, 2e afdeling, 2e bataljon.
In verband met de Belgische opstand werden in 1830 zowel de dienstdoende als de rustende schutterijen gemobiliseerd en samengevoegd tot de mobiele schutterijen. Deze waren in Noord-Brabant ingedeeld in drie afdelingen. De tweede (waar Dirk bij kwam) en derde afdeling bestonden elk uit drie bataljons die ieder waren onderverdeeld in zes compagnieën.
Vermoedelijk was het onderdeel van Dirk op dat moment in garnizoen in Alkmaar, en vanaf 2 april in Den Helder. Dirk werd schutter, en verving Johannes Brands uit Loon op Zand. Mogelijk kreeg Dirk geld hiervoor van deze Johannes Brands die de dienstplicht op deze manier afkocht. Van 10 april tot 21 mei verbleef Dirk in de garnizoens ziekenboeg ('GZ infermerie'). Op 18 juni werd hij uit het kwartier vermist en op 19 juni was hij weer terug. Op 23 januari 1833 ging hij met verlof voor 14 dagen, en kwam op 5 februari weer terug. Zijn onderdeel was nog steeds in Den Helder in garnizoen. Op 21 juni 1833 ging Dirk met onbepaald verlof, en bleef dat in de jaren erna. Zijn onderdeel werd op 3 september 1834 verplaatst van Den Helder naar Bergen op Zoom.
In 1832 en 1833 toen Dirk in dienst zat, zijn de beide aanstaande schoonouders van Dirk overleden. Eind 1834 ging hij in ondertrouw met Geertje Bijl uit Bergen. Het eerdergenoemde certificaat van voldoening aan de Nationale Militie werd nu afgegeven op 13 december 1834 door de provincie Noord-Holland. Hierin staat dat Dirk nog niet is opgeroepen en niet verplicht in dienst hoeft. Op 2 januari 1835 verklaarde de commandant (Luitenant kolonel) van de 2e afdeling van de Mobiele Noord braband schutterij, 2e bataillon, 1e compagnie, dat Dirk daar schutter was en toestemming kreeg te trouwen op voorwaarde dat als er kinderen uit dit huwelijk werden geboren dat dit voor Dirk geen grond zou zijn om ontslagen te kunnen worden, en dat zijn vrouw het korps nooit zou mogen volgen. Deze verklaring is in Bergen op Zoom ondertekend.
Op zondag 11 januari 1835 vond in Warmenhuizen het huwelijk plaats met Geertje Bijl. Dirk was op dat moment 27 jaar oud. Geertje was iets jonger, want zij was 24 jaar oud en dienstmeid van beroep. De moeder van Dirk was aanwezig bij het huwelijk, en heeft net als haar zoon een handtekening onder de akte geplaatst. Geertje verklaarde dat ze nooit had leren schrijven.
Aan het front was het rustig gebleven, en Dirk zal wel nooit actief aan gevechten hebben deelgenomen. Nederland en België kwamen in 1839 tot een akkoord over hun scheiding.

Sijmon, de broer van Dirk, moest op 7 januari 1831 verschijnen op een zitting voor de Nationale Militie. Waarschijnlijk moest hij gekeurd worden Door ziekte was hij echter niet in staat te komen. Later dat jaar werd hij voor een jaar vrijgesteld van militaire dienst omdat hij te klein was (1 el, 5 palmen). Hij was van de lichting 1829. Zijn beroep was op dat moment timmermansknecht. Een andere broer, Cornelis, was al eerder ongeschikt verklaard voor de Nationale Militie, en later ook voor de eerste ban schutterij. Broer Arie Molenaar had een zeer slecht gezicht (zijn ogen neem ik aan). Voorgesteld werd dan ook om hem af te keuren voor de militaire dienst.

Ondertekening huwelijksakte in 1835

Familie en gezin

Op 15 juni 1835 kwam Cornelis, de broer van Dirk, te overlijden. Hij overleed 's-morgens om elf uur en was nog maar 30 jaar oud. Jacob, een andere broer deed de dag erna aangifte bij de burgerlijke stand. Toen Dirk vervolgens op 26 oktober vader werd van een zoon, was het niet vreemd dat deze de naam van Cornelis kreeg. Ongetwijfeld vernoemd naar de overleden broer van Dirk. Cornelis was geboren om 3 uur in de ochtend en Dirk deed op 27 oktober om 3 uur in de middag aangifte bij de gemeente.

Dirk woonde in 1840 en daarna in het huis dat kadastraal bekend was als sectie B nummer 66 (zie plattegrond). Waar hij daarvoor woonde is me niet bekend, maar mogelijk dat hij al vanaf zijn huwelijk in dit huis woonde. Het huis was nog niet zijn eigendom, dat kwam later. Antje Bijl, de zus van Geertje, ging op 24 januari 1836 trouwen met Tobias Duijn. Het huwelijk vond plaats in Bergen, en Dirk tekende de huwelijksakte als getuige. In de periode daarna zijn de dochters van Dirk en Geertje geboren. Antje op 23 september 1838, Aagje op 27 februari 1841, Jacoba op 24 mei 1844, en Johanna op 17 april 1847.

Aankoop van huis en land

Op 18 december 1840 kocht Dirk weer een akker land. Het was sectie A nummer 5 in Oudkarspel. Dit lag ongeveer een kilometer oostelijker dan de Duvelshoek die hij in 1833 had gekocht. De oppervlakte was 35 are en 80 centiare. In 1832 en daarvoor werd deze akker weiland genoemd. Dirk is het waarschijnlijk als bouwland gaan gebruiken, want in 1849 en later werd deze akker bouwland genoemd. Iets meer dan een jaar na de koop van deze akker, op 10 februari 1842 kocht hij 2/3e deel van het huis waar hij op dat moment al woonde. De verkopers waren Antje Boekel en Bregje Lievendag. Het overige 1/3e deel was nog eigendom van de minderjarige kinderen Stijntje en Grietje Lievendag. De koopsom was 60 gulden. Het gehele erf was 280 m2 groot.

De ligging van het gekochte land is via Google maps te zien door te klikken op Toon kaart

De ligging van het gekochte huis is via Google maps te zien door te klikken op Toon kaart

Op 30 september 1847 tenslotte kocht Dirk nog een stukje van "De Duvelshoek". Het betrof het kadastrale perceel sectie A nummer 61 ter grootte van 15 are en 30 centiare. Het was gelegen naast de akkertjes die hij in 1833 had gekocht.

Geboorte, huwelijk en overlijden van familieleden

In het huis van Dirk Molenaar en Geertje Bijl (huisnummer 92A in Warmenhuizen) komt op 6 maart 1846 Jacoba Duijn te overlijden. Zij was een nichtje (oom- en tante-zegger) van Dirk en Geertje. Ze was waarschijnlijk op bezoek, want zij woonde eigenlijk in Bergen, en was een dochter van Tobias Duijn en Antje Bijl.
Ook een dochter van Dirk en Geertje zelf kwam te overlijden, en wel op 17 juli 1847. Het was Johanna die maar 3 maanden oud was geworden. Op 19 juli deed Dirk samen met de veldwachter aangifte bij de burgerlijke stand.
Alsof het nog niet genoeg was kreeg Dirk in 1849 ook nog het overlijden van zijn vrouw Geertje Bijl te verwerken. Hun zoon Jan was net daarvoor geboren op 16 augustus 1848 toen minder dan een jaar later, op 18 mei 1849 's-morgens om zeven uur Geertje overleed op de leeftijd van 38 jaar (in de akte staat 40 jaar). Dirk deed nog diezelfde dag aangifte, samen met een goede bekende, de slager Klaas Jongejan. Hij bleef achter met 5 kinderen in de leeftijd 9 maanden tot 14 jaar.

Simon Molenaar, de broer van Dirk, ging op 10 juni 1849 trouwen met Jantje Hofland. Hij was 38 jaar oud en timmerman van beroep. Het huwelijk vond plaats in Bergen waar Simon op dat moment woonde. Ook Dirk ging weer trouwen. Op 10 februari 1850 trouwde hij met Clasina Maria (Klaastje) Mulder die weduwe was van Cornelis Wever. Ze was 40 jaar oud en had op dat moment 2 kinderen, Dirk van 4 jaar oud en Maartje van bijna 11 jaar oud. Vanwege zijn financiële situatie hoefde Dirk geen leges voor het huwelijk te betalen. Klaastje en haar 2 kinderen kwamen vanuit de Zijpe wonen in het huis van Dirk in Warmenhuizen (huisnummer 92). Een zus van Klaastje woonde ook al in Warmenhuizen.
Uit hun huwelijk werd nog een kind geboren, Simon, een zoon die het levenslicht zag op 10 december 1850 om 9 uur 's-avonds. Hij werd waarschijnlijk naar de vader van Klaastje vernoemd, want die heette Sijmon.
Cornelis, de oudste zoon van Dirk kwam op 15 november 1851 om 12 uur 's-middags te overlijden. Hij was 16 jaar oud en kleermakersknecht van beroep. Dirk deed dezelfde dag aangifte bij de gemeente, samen met de 37-jarige onderwijzer Jan Gerardus Krijt.

Beroep van Dirk

Het beroep van Dirk was in zijn jongere periode arbeider, maar later werd hij meestal landbouwer genoemd. In totaal bezat hij ongeveer 1,27 hectare bouwland. In 1854 huurde Dirk bovendien nog land van de gemeente. Op 26 januari van dat jaar ging hij naar het Raadhuis in Warmenhuizen. 'S-morgens om 11 uur begon daar de verhuring van diverse landerijen tegen de hoogste bieder. Het bod van Dirk van 7 gulden per jaar voor een stukje rietland van ruim 36 are was hoog genoeg om de gelukkige (?) te worden. Hij huurde dit stukje land voor de periode van een jaar ingaande 1 januari 1854. De huur kon in twee termijnen worden betaald, de eerste uiterlijk op 1 augustus en de tweede op 26 december. De naam van het land was "De Weel" en het was gelegen op de hoek van de Oudewal en de Westfriese omringdijk (sectie D nummer 32). Dirk Mosch en Jan van der Ham stonden hierbij borg voor Dirk.

Naast landbouwer was Dirk ook nog eendenhouder. Dit zou later uit zijn erfenis blijken toen hij 90 eenden naliet. Ook eerder al, in 1875 werd melding gemaakt van zijn eenden. Volgens mijn vader ging dat in het algemeen zo: De eenden zwommen vrij rond in het Geestmerambacht, dit had het voordeel dat ze niet hoefden te worden gevoederd. De eenden werden 's-ochtends vroeg opgehaald, waarbij de eendenhouder precies wist welke van hem waren. Thuis werden dan 's-ochtends eieren gelegd, die verkocht werden aan bijvoorbeeld de bakker.
In de gemeenteraad van Warmenhuizen werd op 5 augustus 1875 gesproken over de vernielingen door de eenden. Raadslid Barsingerhorn vond het wenselijk dat de eendenhouders de merken van hun eenden zouden doorgeven op het gemeentehuis. Bij overtreding van de voorschriften zou dan proces verbaal kunnen worden opgemaakt en boetes worden opgelegd.

EendjeDirk was o.a. eendenhouder.
Eigen foto ©2007

Diverse huwelijken

Vanaf 1856 vonden diverse huwelijken plaats in de familie. Op 4 mei 1856 trouwde Arie Molenaar, de broer van Dirk in Harenkarspel. Hij was 45 jaar oud (47 volgens de akte) en trouwde met de 36-jarige Elizabeth Hessing.
Op 27 juni 1862 trouwde Maartje Wever, de dochter van Klaastje uit haar eerste huwelijk, met Jan Volkers. Haar broer Dirk Wever verhuisde in december 1863 naar Alkmaar.
Op 11 mei 1867 trouwde Antje, de oudste dochter van Dirk, met Jacob Sikkink uit Westerblokker. Antje woonde daar op dat moment ook. Het huwelijk vond in de gemeente Blokker plaats. Ze bleven de eerste jaren in Blokker wonen en zouden later naar Warmenhuizen verhuizen. Op 5 februari 1870 trouwde Willem Molenaar, de broer van Dirk, in Warmenhuizen met Trijntje Jol. Willem was 55 jaar oud en Trijntje 39. Precies een week later trouwde Aagje, een dochter van Dirk. Ook dit huwelijk vond plaats in Warmenhuizen. Zij trouwde met Arie Mak, een 26-jarige arbeider. Ze gingen in Heerhugowaard (en soms ook in Oudorp) wonen. Aagje die op het moment van het huwelijk in Warmenhuizen woonde had daarvoor ook al in Heerhugowaard gewoond. In december 1866 was zij daar gaan wonen nadat ze daarvoor in Oterleek had gewoond. Tussendoor heeft ze ook in Warmenhuizen gewoond.
Op 30 april 1870 wederom een huwelijk in Warmenhuizen. Jacoba Molenaar trouwde met Jacobus van der Peet, een 28-jarige arbeider. In 1863 was Jacoba in de Zijpe gaan wonen. Bij haar huwelijk was dat de woonplaats van haar bruidegom.
Op 26 juni 1874 trouwde Aagje opnieuw, want Arie Mak was in 1872 overleden. Haar 2e huwelijk met Pieter Brink vond plaats in Heerhugowaard, de plaats waar ze daarna bleven wonen.
Het werd al behoorlijk stil bij Dirk en Klaastje in huis. De kinderen gingen hun eigen weg. Overigens was er ook nog iemand bijgekomen in hun huis. In augustus 1869 is een neef, Jan Molenaar, in het huis van Dirk en Klaastje komen wonen. Deze Jan was een zoon van Arie Molenaar, de broer van Dirk. Zijn moeder Elisabeth Hessing was in 1860 overleden.

Militaire dienst van de kinderen

Een andere Jan Molenaar, de zoon van Dirk, zat inmiddels in militaire dienst. Zijn halfbroer Simon werd na een keuring in 1870 vrijgesteld wegens broederdienst. De beschrijvingen van Simon en Jan heb ik hieronder weergegeven. Een mooie aanvulling op hun foto's.

OmschrijvingSimonJan
lengte1699 millimeter1572
aangezichtovaalsmal
voorhoofdhoogrond
ogenbruinbruin
neusgrootgewoon
mondgewoongewoon
kinrondrond
haarbruinbruin
wenkbrauwenbruinbruin
merkbare tekenenlidteken op het voorhoofd-

Simon MolenaarSimon Molenaar,
geboren 10 december 1850.
Foto W Hooijer, Alkmaar.

Gebruik van gemeentegrond

Omstreeks 1868 besloot de gemeenteraad van Warmenhuizen dat een aantal mensen jaarlijks een bedrag moesten betalen voor het gebruik van gemeentegrond. Aanleiding was vermoedelijk een rechtszaak tussen de gemeente en Jacob Sebout die meende eigenaar te zijn van grond van de gemeente. Jacob Sebout had de grond gekocht van Broer Komen die de grond ooit van de gemeente in gebruik had gekregen. Waarschijnlijk was dit bovendien niet de enige kwestie over grondgebruik in het dorp. Om twijfel in de toekomst te voorkomen werd nu besloten om erfpacht in rekening te brengen bij de mensen die gemeentegrond gebruikten. Maatstaf was de grootte van de grond of de financiële toestand van de gebruiker. Besloten werd dat Dirk Molenaar 25 cent per jaar moest betalen i.v.m. een gebouw (vermoedelijk zijn woning) op gemeentegrond.
Op 3 juli 1871 kreeg C. Frans, de buurman ten zuiden van de woning van Dirk, toestemming van de gemeenteraad om de sloot tussen zijn erf en de openbare weg op eigen kosten te dempen. C. Frans had net dat jaar een nieuwe stolpboerderij laten bouwen (zie foto hieronder). Op 12 februari 1872 kwam dit onderwerp opnieuw ter sprake tijdens de raadsvergadering. De vraag was of de gemeente de gronden op het buurtje beter kon verkopen of in erfpacht uitgeven. De raad kwam tot de conclusie dat ze de grond liever in erfpacht uitgaf omdat de "afhekking" bezwaar opleverde met het oog op mogelijk later gebruik door C. Frans, A. Vader etc. De te betalen erfpacht voor Dirk Molenaar werd bepaald op 50 cent per jaar. Waarschijnlijk was er dus grond bijgekomen door de demping van de sloot omdat hij eerder 25 cent per jaar betaalde. C. Frans en H. Mosch moesten elk 2 gulden per jaar betalen en A. Vader en J. Sebout elk 50 cent.
Tijdens de raadsvergadering van 11 maart 1872 blijkt dat C. Frans, A Vader en H. Mosch de stukjes grond liever wilden kopen. Burgemeester en wethouders werden gemachtigd om de volgende dag contact op te nemen met die personen. C. Frans wou de grond wel kopen voor 150 gulden, terwijl het aanbod van de gemeente 200 gulden was, zoals bleek tijdens de raadsvergadering van 26 april 1872. Er was al een hek geplaatst op de erfgrens. De raad wou blijven bij de prijs van 200 gulden of eventueel voor 1 gulden per vierkante meter. De landmeter werd ingeschakeld, en er zou ook worden gekeken of er meer stukjes gemeentegrond verkocht konden worden. Tijdens de raadsvergadering van 31 mei 1872 werd besloten dat de gebruikers van gemeentegrond in kennis zouden worden gesteld van de resultaten van de kadastrale opmeting. Zij zouden dan gevraagd worden of zij de grond voor 1 gulden per vierkante meter wilden kopen. Dirk Molenaar zou de grond ook in erfpacht mogen nemen.
In juni kreeg Dirk een brief van de gemeente, gedateerd 24 juni 1872. Hij bleek 44 vierkante meter gemeentegrond in gebruik te hebben. Hij kreeg de keus om deze grond ofwel voor 44 gulden te kopen, ofwel in erfpacht te nemen volgens afspraak. Dirk moest voor 1 juli reageren. Vermoedelijk heeft hij voor de erfpacht gekozen.

Ondertekening huwelijksakte in 1835Ondertekening huwelijksakte in 1835

Er werd heel wat gebouwd in Warmenhuizen rond 1870.
Op de rechterfoto de "boerderij van Frans". Dit was de buurman van Dirk aan de zuidkant. Op de schoorsteen staat het jaartal 1871. Toen deze boerderij net gebouwd was, werd de sloot tussen dit erf en de openbare weg gedempt.
Links de katholieke kerk, ongeveer 300 meter ten noordoosten van het huis van Dirk en Klaastje. De vorige kerk die in 1839 was gebouwd voldeed al niet meer door de groei van het aantal communicanten. Vanaf 29 januari 1872 werd gebruik gemaakt van een noodkerk, en werd de oude kerk afgebroken. De nieuwe kerk werd op 1 juli 1873 opgeleverd.
Ook werden in die tijd een nieuw gemeentehuis (1873) en een nieuwe school en onderwijzerswoning gebouwd.
Eigen foto's ©2007 (kerk) en ©2009 (stolpboerderij)

Overlijden van Klaastje

Op 25 januari 1875 kwam Klaastje te overlijden. Ze was thuis in Warmenhuizen overleden en 65 jaar oud geworden. Op 27 januari deden Dirk en zijn zoon Simon aangifte bij de burgerlijke stand. Zijn dochter Antje is daarna in Warmenhuizen komen wonen, mogelijk in het huis waar Dirk en Simon woonden. Het huis bestond later in ieder geval uit een oostelijk en een westelijk deel. Officieel stond 2/3e deel van het gehele huis op naam van Dirk en is in augustus 1875 ook het resterende deel op zijn naam gekomen hoewel dit pas na zijn overlijden bij het kadaster is geregistreerd. In 1866 hadden Dirk en Klaastje via testament geregeld dat de overblijvende partner het vruchtgebruik zou blijven behouden van de erfenis. Op 11 september 1875 gingen Dirk en Jan Volkers naar de notaris in Schagen. Jan Volkers was de man van Maartje Wever, de dochter van Klaastje. Hij verkocht voor 300 gulden en 70 cent de erfrechten van zijn vrouw aan Dirk Molenaar.

Huwelijk zoon Jan

Op 21 april 1877 ging ook Jan Molenaar, de zoon van Dirk, trouwen. In Warmenhuizen trouwde hij met Aaltje Mul die aan het huidige Beemsterpad woonde. Na het huwelijk ging Jan daar ook wonen. Simon Molenaar is ongehuwd gebleven.

Overlijden van Dirk

Dirk was op 26 januari 1878 nog getuige bij het huwelijk van Pieter Zutt en Maartje Tin in Warmenhuizen. Hoewel de moeder van Dirk ook de familienaam Sut of Zutt had heb ik geen familieband kunnen vinden.
Dirk is op 14 januari 1881 om zes uur 's-avonds op 73-jarige leeftijd in Warmenhuizen overleden. Zijn zoon Simon deed de dag erna aangifte hiervan. Van zijn nalatenschap (inclusief die van Geertje Bijl en Klaastje Mulder) is een uitgebreide beschrijving gemaakt die als volgt luidde:

BEZITTINGEN:
Een akker bouwland te Oudkarspel, sectie A nummer 62 (00.32.10 Ha)
Een akker bouwland te Oudkarspel, sectie A nummer 63 (00.44.20 Ha)
Een akker bouwland te Oudkarspel, sectie A nummer 5 (00.35.80 Ha)
Een akker bouwland te Oudkarspel, sectie A nummer 61 (00.15.30 Ha)
De oostelijke helft van een Huis en erf te Warmenhuizen, sectie B nummer 66 (geheel 00.02.80 Ha) met recht van pad over de westelijke helft naar de openbare weg
De westelijke helft van een Huis en erf te Warmenhuizen, sectie B nummer 66 (geheel 00.02.80 Ha) met recht van pad over de oostelijke helft naar de sloot en gebruiksrecht van het secreet (=WC) op die oostelijke helft
vordering op Aagje Molenaar
vordering op Jan Molenaar
vordering op Jacoba Molenaar

In het water:
2 schuitjes (4 gulden per stuk)
90 eenden

In het huis:
4 hectoliter tarwe
2,5 hectoliter koren
1 veren bed, veren peluw (=langwerpig stijf onderkussen), 4 veren kussens en 6 dekens
6 stoelen
1 tafel en bedbankjes
kleren
1 gouden boot met glas
1 gouden ring, wegende 1 gram
2 kasten (2 gulden per stuk)
1 klerenkist
1 kistje
1 gortlade (=soort kast)
1 gortlade
2 watertonnen en een vaatje
1 pan
aardappelen
4 emmers
1 klokje
koffiemolen, lamp, schilderijen en aardewerk
6 wieders
1 dorszeil met geselbank
brandhout
Totaal

SCHULDEN:

de geneesheer J. Maats
C. Vader, voor kruidenierswaren
P. Sleper, als timmerman
P. Frans voor geleend geld met rente
Totaal

Saldo

BEDRAG IN HFL
741,51
835,38
676,62
353,43

400,00


400,00
140,00
100,00
87,00


8,00
100,00


32,00
15,00
18,00
2,00
2,50
5,00
1,00
1,10
4,00
3,50
0,50
2,00
1,00
2,50
1,00
3,75
2,00
1,25
2,00
1,00
8,00
2,00
3.953,04


27,75
157,00
49,60
860,00
1.094,35

2.858,69

De waarde van de onroerende goederen was vooraf door deskundigen geschat. Omdat moeilijk te bepalen was hoeveel elk der erfgenamen eigenlijk zou moeten erven, werd afgesproken dat Antje, Aagje, Jacoba, Jan en Simon, ieder een vijfde deel zouden krijgen. Antje erfde de helft van de roerende goederen, het land dat kadastraal bekend was als sectie A nummer 5 en de westelijke helft van het huis. Aagje en Jacoba erfden een geldbedrag (van degenen die meer dan een vijfde deel aan goederen hadden geërfd). Jan erfde het land dat kadastraal bekend was als sectie A nummer 61 en sectie A nummer 62. Simon erfde de helft van de roerende goederen, het land dat kadastraal bekend was als sectie A nummer 63 en de oostelijke helft van het huis. Verder zou elke erfgenaam een vijfde deel van de schulden en de kosten van de boedelverdeling (geschat op ƒ 112,50) voor zijn rekening nemen.

Wat opvalt is dat de boedelverdeling bij de Kantonrechter in Schagen werd opgemaakt door de notaris uit Schoorldam. Dit gebeurde op 25 oktober 1883. Voor Jan Molenaar was dit ook nog een de 2e keer op deze manier. Precies 2 weken eerder was hij ook in Schagen geweest voor de erfenis van zijn schoonvader Klaas Mul. Ik vermoed dat het te maken heeft met problemen bij het betalen van de successierechten (=belasting over de erfenis). Ondanks de erfenis was er geen contant geld voorhanden om schulden en kosten te betalen. De deurwaarder had voorafgaand aan de boedelverdeling al een dwangbevel opgemaakt en deze op 28 december 1883 betekend aan Simon Molenaar. Een bedrag van 138 gulden moest binnen 8 dagen betaald worden. Dit bedrag kon nog verhoogd of verlaagd worden nadat aangifte van de nalatenschap was gedaan. Deze aangifte van de nalatenschap ("memorie van successie") van Dirk is in april 1884 ingediend. De bedragen hierin met betrekking tot de onroerende goederen werden op een ingewikkelde manier berekend omdat de aangifte van Geertje Bijl en Klaastje Mulder al eerder waren gedaan. Om de successierechten te kunnen invorderen werd op 24 maart 1884 bij de burgemeester van Warmenhuizen geïnformeerd naar de financiële situatie van Simon Molenaar. In de verklaring staat dat Simon een ongeregeld inkomen had en dat er geen mogelijkheid was om het bedrag van 138 gulden plus kosten te kunnen betalen. Op 5 november 1884 werd in Anna Paulowna geïnformeerd naar de mogelijkheden van Jacoba Molenaar en haar man om de successierechten te kunnen betalen. Met hetzelfde doel werd om 12 november 1884 geïnformeerd in Heerhugowaard naar de mogelijkheden van Aagje en haar man. Op 3 december werd vervolgens bij het kadaster geïnformeerd naar de onroerende goederen die op naam van Simon stonden, en of ze met hypotheek waren belast. Hij bleek geen hypotheek te hebben. Op 20 december 1884 tenslotte ging de deurwaarder naar het notariskantoor in Schoorldam waar hij met de dienstbode sprak. Simon Molenaar moest nu binnen 2 dagen een bedrag van ruim 316 gulden betalen, want anders zouden zijn roerende en onroerende goederen in beslag worden genomen. Hoe het verder is afgelopen valt niet terug te vinden, en ook uit de mondelinge overlevering is hierover niets bekend.

Het volgende verhaal

Het volgende verhaal gaat over Jan Molenaar, de zoon van Dirk en zijn eerste vrouw Geertje die in Warmenhuizen landbouwer werd.

 

Vorige verhaal

Volgende verhaal

Top